Czym jest ustanowienie służebności?
Większość osób przynajmniej raz w życiu słyszała o służebności. To jeden ze sposobów na ograniczenie prawa własności nieruchomości, który ma na celu m.in. umożliwienie komfortowego korzystania z innej nieruchomości. Obowiązujące rodzaje służebności zostały odpowiednio uregulowane prawnie. Wyjaśniamy, czym jest służebność i czego może dotyczyć.
Co to jest służebność?
Służebność to ograniczone prawo rzeczowe. Jest ono ustanawiane w określonym celu. Służebność ustanawia się, aby:
- ułatwić codzienne funkcjonowanie lub zaspokoić określone potrzeby osoby fizycznej,
- zwiększyć użyteczność innej nieruchomości.
Służebność różni się w zależności od tego, czego dotyczy. Rozróżniamy trzy rodzaje służebności, czyli:
- służebności osobiste,
- służebności gruntowe,
- służebności przesyłu.
Zasady ustanawiania służebności określają odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego.
Najprościej rzecz ujmując – służebność jest sposobem na ograniczenie prawa własności do nieruchomości w celu zwiększenia możliwości jej eksploatowania, a także może zostać ustanowiona na rzecz osób. Często stosowaną praktyką jest ustanowienie służebności darczyńcy, który podarował nam nieruchomość – ma on prawo zamieszkiwania w niej do śmierci. Służebność możemy rozumieć w dwojaki sposób – z punktu widzenia właściciela nieruchomości, którego prawa zostają ograniczone np. poprzez służebność gruntową, służebność przesyłu lub wywłaszczenie, czyli w sposób negatywny oraz z punktu widzenia osoby, na której rzecz służebność została ustanowiona. W przypadku służebności osobistej jest ona formą zabezpieczenia interesów osoby, na której rzecz została ustanowiona. W celu ustanowienia służebności należy udać się do notariusza, bo jedynie umowa sporządzona w formie aktu notarialnego ma moc prawną.
Na jakiej podstawie nabywana jest służebność?
Służebność ustanawiana jest zgodnie z przepisami obowiązującego prawa, czyli na podstawie:
- umowy mającej formę aktu notarialnego,
- decyzji administracyjnej (tzw. wywłaszczenie),
- orzeczenia wydanego przez sąd,
- zasiedzenia.
Zdecydowanie najczęściej spotykamy się ze służebnością osobistą, która ustanawiana jest w umowie darowizny. Dzięki niej darczyńca ma pełne prawo korzystać z podarowanej nieruchomości do momentu swojej śmierci i nie musi obawiać się, że zostanie bezprawnie z niej usunięty.
